Báo Thanh Niên – tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta – do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Năm 2025,
nền báo chí cách mạng Việt Nam tròn 100 năm tuổi -
một cột mốc quan trọng, đánh dấu chặng đường lịch sử vẻ vang
của nền báo chí cách mạng đồng hành cùng sự ra đời, trưởng
thành và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt quá
trình đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng mà đầu tiên và trực tiếp là Chủ
 tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước”. 

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Năm 2025, nền báo chí cách mạng Việt Nam tròn 100 năm tuổi - một cột mốc quan trọng, đánh dấu chặng đường lịch sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng đồng hành cùng sự ra đời, trưởng thành và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt quá trình đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng mà đầu tiên và trực tiếp là Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước”. 

Báo chí cách mạng trong 100 năm qua (21/6/1925 - 21/6/2025) đã trở thành một bộ phận máu thịt của cách mạng Việt Nam, khẳng định được vai trò, vị thế của dòng chảy thông tin chính thống, chủ đạo, không thể thiếu trong đời sống - xã hội, góp phần không nhỏ trong việc phát huy tinh thần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam, từ năm 1860 đã có một số tờ báo lần lượt ra đời tại Sài Gòn, Hà Nội và một vài địa phương khác. Những năm đầu thế kỷ XX, hàng loạt tờ báo của người Việt Nam được xuất bản, tập hợp nhiều nhà văn, nhà báo, nhà trí thức theo từng nhóm nhỏ nhưng có các khuynh hướng chính trị khác nhau, nên không thể tập hợp vào chung một tổ chức thống nhất.

Chỉ đến ngày 21/6/1925, tại số nhà 13 đường Văn Minh, Quảng Châu (Trung Quốc), báo “Thanh niên” do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, ra mắt số đầu tiên thì dòng báo chí cách mạng Việt Nam mới bắt đầu hình thành. Tại đây, báo được chuyển về nước bằng nhiều con đường bí mật và được phổ biến rộng rãi trong nhân dân, tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam; về sau Báo Thanh niên được coi là Cơ quan ngôn luận của tổ chức “Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam từ tờ báo đầu tiên, qua mỗi thời kỳ cách mạng đều có sự phát triển mạnh mẽ, khẳng định vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền tư tưởng, định hướng dư luận và phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân.

Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng…”. Thực tế đã chứng minh trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của Người, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thông qua báo chí để nói cho cán bộ và Nhân dân hiểu rõ đường lối toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến với phương châm dựa vào sức mình là chính. Chính Người đã điều hành, để rồi những bài viết trên các số đầu tiên của tờ Thanh Niên đã chỉ ra rõ vai trò Quyết định của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc lãnh đạo toàn dân lật đổ chế độ thực dân, phong kiến giành chính quyền. Thông qua các bài viết trên tờ Thanh Niên, các giai tầng: Trí-Nông-Công-Binh từng bước hiểu được sứ mệnh của mình đối với Quốc gia, dân tộc.

Ngày 21/6/1925, tại số nhà 13 đường Văn Minh, Quảng Châu (Trung Quốc), báo “Thanh niên” do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, ra mắt số đầu tiên thì dòng báo chí cách mạng Việt Nam mới bắt đầu hình thành. Tại đây, báo được chuyển về nước bằng nhiều con đường bí mật và được phổ biến rộng rãi trong nhân dân, tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam; về sau Báo Thanh niên được coi là Cơ quan ngôn luận của tổ chức “Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội”.

Căn nhà số 13 phố Văn Minh, nay là số 250 tại TP Quảng Châu, Trung Quốc - nơi xuất bản số báo Thanh niên đầu tiên.

Giai đoạn 1925 -1945 là giai đoạn đấu tranh quyết liệt của Báo chí cách mạng Việt Nam. Mặc cho thực dân bắt bớ, xiềng xích, tù đày nhưng vẫn không thể “bẻ gãy” được ý chí của những Nhà báo - chiến sĩ thời đầu của Báo chí cách mạng Việt Nam. Những bài báo, trang viết vẫn thể hiện ý chí sắt đá về tinh thần giải phóng dân tộc. Những nhà báo kiệt xuất như Nguyễn Ái Quốc; Trần Phú, Hà Huy Tập, Lê Hồng Phong, Nguyễn Văn Cừ, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh,… đã trở thành biểu tượng lớn để cổ vũ tinh thần yêu nước được lan tỏa sâu rộng trong mọi tầng lớp Nhân dân.

Trong giai đoạn này ở nước ta cũng ghi nhận hàng loạt tờ báo cách mạng ra đời với tính chiến đấu cao. Tờ Kông Nông (1926) là tờ báo tuyên truyền mạnh về lòng yêu nước cho công nhân, nông dân theo quan điểm chủ nghĩa xã hội khoa học. Báo Lính Kách Mệnh (1927) vận động binh lính người Việt trong quân đội Pháp giác ngộ không làm công cụ cho quân thù đàn áp đồng bào ta, kêu gọi họ liên minh với công nông để đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc.

Cùng với các tờ báo Trung ương, hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam còn có các tờ báo của các tỉnh, Đảng bộ, nông hội, học sinh hội cho đến Chi bộ trên cả nước ra đời. Báo chí cách mạng Việt Nam lúc bấy giờ đã có một lực lượng hùng hậu đấu tranh quyết liệt trên mặt trận tư tưởng. Báo chí cách mạng đã xây dựng được hệ tư tưởng và tinh thần giác ngộ, yêu nước rộng rãi trong mọi giai tầng xã hội. Cùng với đó, Báo chí cách mạng Việt Nam cũng đi sát, cổ vũ mạnh mẽ cho các phong trào đấu tranh giành chính quyền ở nhiều địa phương. Thống nhất ý chí quyết chiến để giành độc lập được lan tỏa sâu rộng trong mọi giai tầng xã hội.

Trong giai đoạn 1946-1975, đất nước ta trải qua 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ. Báo chí cách mạng Việt Nam vẫn kiên cường đồng hành cùng dân tộc để bảo vệ nền độc lập cho Tổ quốc. Trong suốt 30 năm đối mặt với mưa bon, bão đạn, những người làm báo vẫn “chắc tay súng, vững tay bút” hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thông tin, truyền truyền, cổ vũ cho toàn dân đánh giặc, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.

Ngày 02/6/1950, Chính phủ chính thức quyết định cho thành lập Hội “Những người viết báo Việt Nam” (Hội Nhà Báo Việt Nam ngày nay). Năm 1951, báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Sinh hoạt nội bộ, Báo Quân đội Nhân dân ra đời.

Qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước ác liệt ấy đã có 512 nhà báo, phóng viên hy sinh. Các nhà báo thời kỳ này không chỉ làm công tác thông tin tuyên truyền, mà còn trực tiếp có mặt ở các chiến trường khốc liệt, đồng hành cùng bộ đội, ghi lại những khoảnh khắc lịch sử bằng ngòi bút, máy ảnh và cả tính mạng của mình. Họ được ví như “chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng”. Sứ mệnh xung kích trên mặt trận tư tưởng của những người cầm bút là một sứ mệnh thiêng liêng gắn liền với cuộc cách mạng giải phóng dân tộc - đầy kiêu hãnh, tự hào của những người làm báo.

Ngày 02/6/1950, Chính phủ chính thức quyết định cho thành lập Hội “Những người viết báo Việt Nam” (Hội Nhà Báo Việt Nam ngày nay). Năm 1951, báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Sinh hoạt nội bộ, Báo Quân đội Nhân dân ra đời.

Hòa bình được lập lại, non sông thống nhất nối liền một giải, người làm báo có điều kiện tốt hơn để rèn nghề, làm nghề. Cùng với sự ra đời của Intenet và sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ đã giúp người làm báo khẳng định được tài năng và bản lĩnh của người cầm bút. Báo chí trở thành lực lượng tuyên truyền hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống Nhân dân. Báo chí vẫn thể hiện vai trò là tiếng nói của Nhân dân, kênh thông tin tin cậy của Đảng và Nhà nước.

Tháng 02/1985, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Ban Bí thư Trung ương Ðảng ra Quyết định số 52 - QĐ/TW, ngày 05/02/1985 lấy ngày ra số đầu tiên của Báo Thanh Niên làm ngày Báo chí Việt Nam (21/6/1925); nhằm nâng cao vai trò và trách nhiệm xã hội của báo chí, thắt chặt mối quan hệ giữa báo chí với công chúng, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí.

Ngày 21/6/1985, lần đầu tiên giới báo chí cả nước tổ chức Lễ kỷ niệm ngày Báo chí Việt Nam và kỷ niệm 60 năm Báo Thanh Niên xuất bản số đầu tiên. Ðây là ngày lễ không chỉ của riêng giới báo chí mà là ngày lễ của nhân dân cả nước, vì báo chí cách mạng là sự nghiệp của toàn dân.
Ngày 21/6/2000, nhân kỷ niệm 75 năm ngày Báo chí Việt Nam, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đồng ý gọi ngày Báo chí Việt Nam là “Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam”.

Năm 2025, nền báo chí cách mạng trang trọng kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025) trong bối cảnh cả dân tộc đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.

Suốt chặng đường lịch sử cách mạng của Đảng và Dân tộc ta, 100 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò quan trọng trên mặt trận tư tưởng - văn hóa; là công cụ sắc bén góp phần quan trọng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, kịp thời lan tỏa để mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước sớm đi vào cuộc sống, kịp thời đưa tin, phản ánh mọi mặt đời sống xã hội, phát huy những giá trị tốt đẹp, nhân tố mới, mô hình hiệu quả, cách làm hay, biểu dương gương người tốt, việc tốt, phản bác những luận điệu xuyên tạc, sai trái, tiêu cực, góp phần tích cực đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí; đấu tranh và phê phán những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống; qua đó cùng tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội mạnh mẽ của đất nước, Báo chí cách mạng Việt Nam cũng đã có những bước phát triển mạnh mẽ về mọi mặt. Đội ngũ người làm báo hùng hậu, mạnh về chuyên môn nghiệp vụ, vững vàng về bản lĩnh chính trị. Nhiều cơ quan báo chí đã phát triển theo hướng đa nền tảng, hội tụ đa phương tiện, tận dụng tối đa công nghệ số để nâng cao hiệu quả truyền thông để đáp ứng xuất sắc trên mặt trận văn hóa tư tưởng. Báo chí cách mạng Việt Nam đã thể hiện rõ vai trò dẫn dắt tư tưởng và đồng hành với những bước đi lớn của Đảng, tạo sự lan tỏa niềm tin, trách nhiệm, khát vọng phát triển trong mọi tầng lớp nhân dân.

Bước vào thời kỳ mới, khi dòng chảy thông tin xuyên biên giới, Báo chí cách mạng Việt Nam đã trở thành "pháo đài tư tưởng" để bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Đội ngũ nhà báo Việt Nam tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống bút sắc, lòng trong, tâm sáng, ra sức phấn đấu xây dựng nền báo chí Việt Nam cách mạng, chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại, hiệu quả, góp phần hiện thực hóa thắng lợi khát vọng phát triển đất nước Việt Nam trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”. Tự hào về chặng đường 100 năm vinh quang (21/6/1925 - 21/6/2025), báo chí cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự tin tưởng, đồng hành của bạn đọc, công chúng trong nước và quốc tế, luôn luôn trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân, vững bước tiến vào giai đoạn mới với tư thế vững vàng, khát vọng đổi mới và sứ mệnh cao cả: phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và hạnh phúc.

Agribank News